De kortgedingrechter heeft onlangs besloten dat universiteiten onlinesurveillancesoftware, ook wel proctoring genoemd, mogen inzetten bij het afnemen van tentamens. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft kritiek.
…
FD ‘WRR waarschuwt voor gebruik surveillancesoftware universiteiten’Lees meer »
FD ‘WRR waarschuwt voor gebruik surveillancesoftware universiteiten’ Meer lezen »
Er zijn bibliotheken volgeschreven over de geschiedenis van geopolitiek. Maar wat er op zee gebeurt blijft volgens filosoof Haroon Sheikh onderbelicht. In zijn boek Hydropolitiek beschrijft hij de geschiedenis van de zeven grote wereldzeeën. Hij constateert dat de ligging van steden en gebieden een onontkoombare invloed heeft op de politiek, economie en tradities van samenlevingen. …
Haroon Sheikh was onderzoeker bij investeringsmaatschappij Dasym, in het hart van de commercie. Recent maakte hij een opvallende overstap naar de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, recht tegenover het Binnenhof. ‘Mijn salaris ging er wel op achteruit.’ …
Intermediair ‘Kunstmatige intelligentie is ook een hype’Lees meer »
Intermediair ‘Kunstmatige intelligentie is ook een hype’ Meer lezen »
Hoe maak je in deze tijd waarin de corona-epidemie alles lijkt te beheersen de juiste keuzes? Zijn wij als geïndividualiseerde westerlingen nog wel in staat om offers te brengen voor het collectief? …
‘Onze toekomst ligt op zee’
Wij Nederlanders snappen het belang van water en zee. Dat is mooi, want de controle over zeeën, havens en kanalen gaat straks de rol van een land op het wereldtoneel bepalen.
Bob van Huët 28-12-19
Het wordt tijd te beseffen dat onze oude traditie van zeevarende natie niet voorbij is maar juist veel toekomst biedt, stelt politicoloog en filosoof Haroon Sheikh (39). Hij schreef een boek over hydropolitiek in een veranderende wereld.
Heel simpel gezegd: tot nu domineerde de ouderwetse geopolitiek, met zijn landmassa’s en ideologische conflicten over wie daarop de lakens uitdeelt. De toekomst ligt op het water en is aan de hydropolitiek, helemaal als straks nieuwe vaarroutes ontstaan door smeltend poolijs. Want wie de wateren organiseert, kan navigeren op de belangrijkste stromen van de wereldhandel.
De allerbelangrijkste handelsstroom is al verschoven, constateert Sheikh. Van de Atlantische wereld met Europa en Amerika als de grote spelers naar de grote Oceaan met China en nog steeds Amerika als de krachtpatsers. Ooit waren wij de baas op het water, daarna kwamen de Britten en de Amerikanen. Inmiddels eist de rap opgetuigde Chinese marine zijn plek. De belangrijkste zeeroutes lopen niet meer door de Atlantische Oceaan, maar doorkruisen de Indische en de Grote Oceaan. China spuit kunstmatige eilanden op in de Zuid-Chinese Zee en daar dreigt ook de eerste grote botsing tussen Chinezen en Amerikanen, vermoedt Haroon die senior wetenschapper is bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).
Wie de wateren organiseert, kan navigeren op de belangrijkste stromen van de wereldhandel
Wat kan een kikkerland betekenen in dat grote spel van hydropolitiek?
,,Genoeg, als we ons nog meer op het water gaan richten, zuinig zijn op wat we nog hebben aan scheepsbouw en ingenieursbedrijven en we wat minder verankerd blijven in de oude Atlantische wereld. Kijk naar Singapore. Dat is geen geopolitieke grootmacht, maar hydropolitiek begrijpt het heel goed. Ze weten daar waar dingen heengaan en blijven zo goed meevaren. Hun cultuur hoort bij leven aan het water. Iets wat wij in Nederland ook kennen.”
Waarom dweept iedereen toch zo met dat die stadstaat Singapore. De Britten zien het als lichtend voorbeeld. U ook.
,,Dat land heeft zich heel knap opgewerkt van een Derde Wereld-vissershaven tot een economische wereldspeler. Premier Lee Kuan Yew heeft dat destijds opgebouwd. Leuk voor ons: in zijn memoires bedankt hij de Nederlander Albert Winsemius, de vader van de latere minister, voor al zijn goede adviezen. Winsemius haalde de eerste multinationals binnen. Lee Kuan Yew voelde trouwens een verbondenheid met de Nederlandse cultuur. De geest van Confucius lijkt op die van Calvijn, vond hij. We delen een mentaliteit van lange termijn denken, van handel drijven en overal geld verdienen en van spaarzaam zijn.”
Haroon Sheikh van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid
Haroon Sheikh van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid © Frank Jansen
Maar kunnen wij echt op eigen kracht de zeeën bezeilen zoals de Britten nu hopen te doen dankzij brexit?
,,Ik vrees dat de Britten gaan ontdekken dat de wereld niet op ze zit te wachten. India en Japan doen liever zaken met de EU en daarin speelt Nederland na brexit een belangrijke rol. Landen als India en ook China zien ons als de nieuwe verdediger van een vrije markt in de EU en van minder centralisatie in Brussel. Dat biedt kansen maar is ook riskant. We moeten ons niet teveel te vervreemden van meer in geopolitiek denkende machten als Frankrijk en Duitsland. Want wij hebben die landen hard nodig in het EU-blok, omdat we los daarvan veel zwakker staan.”
U stuurt aan op nauwere samenwerking met andere kleine, maritieme, landen. In Europa bestaat er zoiets als de Nieuwe Hanze waarin historische, middeleeuwse, havensteden samenwerken.
,,Ja, alleen pleit ik ervoor wereldwijd te zoeken naar landen die ook relatief klein zijn, open economieën hebben met een maritieme traditie en die progressief durven denken. Die landen hebben namelijk dezelfde angsten hebben als wij, namelijk dat de kleintjes eronder gaan lijden als grootmachten hun regels opleggen. Werk dus samen en coördineer je politiek en verdedig internationale afspraken op het water.”
De scheepsramp van Paesens-Moddergat zal de gemiddelde Nederlander weinig zeggen, maar was relatief gezien misschien wel de meest ingrijpende scheepsramp van allemaal. Nog altijd zijn drie scheepswrakken zoek, maar mogelijk komt daar binnenkort verandering in.
En aan welke overzeese partners denkt u?
,,Singapore, Zuid-Korea, Uruguay, Chili, Costa Rica, Mauritius, Oman. Samen met Nederland zie ik ze als een Liga van Kleine Pioniers. Het zijn stuk voor stuk exporteurs met relatief sterke instituties. Kleine landen met democratische tradities en grote belangen in de internationale handel. Zij kijken naar het water en naar de wereld als wij: laten we de wateren open houden voor handel. We kunnen bijvoorbeeld al samenwerken binnen de Verenigde Naties en zo voor een sterkere oppositie zorgen. China is nu de dominante macht in Azië dat betekent per definitie dat andere partijen zich willen aansluiten bij krachten die meer evenwicht kunnen brengen. India is zo’n kracht. Ik hoop dat we in Nederland daarom nu al een India-strategie ontwikkelen en niet wachten tot het te laat is zoals bij de China-strategie die pas recent werd gepresenteerd.”
Haroon Sheikh is senior wetenschapper bij de WRR en als filosoof verbonden aan de VU. Recent verscheen zijn boek ‘Hydropolitiek: samenwerking en conflict op zeven zeeën’
Algemeen Dagblad ‘Onze toekomst ligt op zee’ Meer lezen »
Meer dan negentig procent van de wereldhandel gaat primair over het water. Dus elke opkomende macht wil zich centraal positioneren ten opzichte van de waterwegen. …
Friesch Dagblad ‘Wie op het water heerst verwerft wereldmacht’Lees meer »
Friesch Dagblad ‘Wie op het water heerst verwerft wereldmacht’ Meer lezen »
Voor het blad KPMG Raad een interview over nieuwe technologieen, andere mondiale ontwikkelingen en wat die betekenen voor de hedendaagse bestuurder. Het interview is hier te lezen
KPMG Raad ‘Bestuurder, ken je beperkingen’ Meer lezen »
Een interview en gesprek bij het bijzondere Belgische programma De Interne Keuken op Radio 1 België. Onder het genot van een zelfgemaakte maaltijd gaan de presentatoren met vier gasten in gesprek. Over het nieuwe boek Hydropolitiek.
Te beluisteren op Radio1.be
De Interne Keuken ‘Interview over Hydropolitiek’ Meer lezen »
In de reeks podcasts Wijsneuzen van Trouw: Frits van Exter interviewt Haroon Sheikh over over zijn boek Hydropolitiek.
Het Atlantische tijdperk komt ten einde: na vijf eeuwen is het Westen niet langer economisch, politiek en cultureel dominant. In deze aflevering van de podcast Wijsneuzen: Haroon Sheikh, die deze veranderingen vanuit het water beschouwt. De zeeën zijn immers de belangrijkste verbindingen én scheidslijnen tussen landen en regio’s.
In deze aflevering van Wijsneuzen gaat hij in op de gevolgen van klimaatverandering. En hij pleit ervoor dat het waterige Nederland zijn maritieme geest hervindt.
Te beluisteren op radioviainternet.nl
Trouw Podcast ‘Wie wordt de baas over de wereldzeeën?’ Meer lezen »
President Trump deed Denemarken een bod om Groenland te verkopen. Het gaat niet alleen Groenland, er speelt zich een onzichtbare machtsstrijd om eilanden af, zeker rondom de smeltende Noordpool. Een interview met Nieuws & Co. op NPO Radio 1.
Te beluisteren op NPOradio1
NOS ‘De geopolitieke strijd om Groenland’ Meer lezen »