Filosofie

Horrorverhalen. Daar associëren we genetische manipulatie mee: de Übermensch van de nazi’s, de dystopie Brave New World en Dolly – de Frankenstein in schaapskleren. Toch zullen wij ons er waarschijnlijk wel aan wagen.

De weg naar eugenetica
Even terug stuurde ik een tube speeksel naar Silicon Valley, om vervolgens een DNA-profiel te ontvangen, inclusief mijn genetische aanleg voor tientallen ziekten. Over niet al te lang zal dit heel goedkoop universeel beschikbaar zijn. We weten dan welke potentiële ziekten we aan onze kinderen mee zullen geven. Als we dat kunnen, is het dan niet onze plicht om daar iets aan te doen? Zoveel leed kunnen wij vermijden door allerlei gruwelijke ziekten te voorkomen.

De mens verbeteren
Van ziekten voorkomen naar het verbeteren van de mens is vervolgens een kleine stap. Wat doen we met aanleg voor extreme gewelddadigheid? En voor obesitas? Auteur Aubrey de Grey gaat nog verder: oud worden is een ziekte. Hebben wij dan niet ook een morele plicht om dat proces te bestrijden?

Modelburgers
We zullen op globaal niveau normen moeten ontwikkelen. Wie bepaalt bijvoorbeeld of genen aangepast mogen worden? Het individu, de ouders van ongeboren kinderen, de overheid? Stel je voor dat sommige landen het verbieden en andere het omarmen. Dat zal tot grote globale ongelijkheid leiden. En vervolgens concurrentie. Overheden zouden supersoldaten kunnen maken of nog een stap verder; modelburgers zonder subversieve neigingen.

De mens geeft de wereld vorm
De genetische wetenschap zal ons wereldbeeld veranderen. De mens is straks niet alleen de maker, maar evengoed het product. Verschillende oude onderscheidingen zullen vervagen: tussen natuur en cultuur, tussen mens en machine, tussen natuurlijk en artificieel. Dit is het Antropoceen: het tijdperk waarin de mens de wereld vormgeeft. Maar hoe groot onze macht over het leven ook wordt, ja zelfs over haar bouwstenen, de zin ervan zal altijd een mysterie blijven.